Cây Chanh mang hôn thiêng quê hương
Nam Kim vùng đất địa linh nhân kiệt, mặt nhìn ra dòng Lam giang hiền hòa lưng tựa vào dãy núi Thiên Nhẫn hùng vĩ. Sông núi nơi đây đã hun đúc ra những điều kiện tự nhiên thuận lợi cho việc trồng và phát triển cây Chanh. Bởi vậy vườn và đồi của các hộ nơi đây chủ yếu trồng giống cây này, các giống cấy khác chỉ là tô điểm thêm. Theo các cụ cao niên trong làng, cây Chanh được trồng từ hàng trăm năm trước, chủ yếu trồng giống Chanh giấy, quả vỏ mỏng, nhiều nước, hương vị đặc biệt thơm so với quả Chanh vùng khác, và đây cũng là thứ quả đã nuôi sống bao thế hệ. Tuy vậy, đời sống người trồng Chanh và số phận cây chanh cũng bấp bênh lên xuống theo thị trường với điệp khúc được mùa thì mất giá.
Dường như mọi thứ nơi đây đã hội tụ các điều kiện để cây Chanh trở thành cây hàng hóa cho giá trị kinh tế cao, vậy tại sao bao đời người dân trồng chanh Nam Kim vẫn vất vả. Còn thiếu cái gì ? phải chăng yếu tố con người, cây Chanh cần một người dám làm, dám dấn thân, một người đủ quyết liệt để nâng tầm thứ quả đặc sản nơi đây. Thật may vùng đất nay bao đời nay không thiếu người tài, không thiếu người dám nghĩ, dám làm, anh Đặng Văn Hóa là một người như thế. Ngày 27/5 hợp tác xã Chanh Nam Đàn, Chanh Thiên Nhẫn chính thức ra đời sau nhiều năm trăn trở của anh. Bước đầu quy mô HTX tuy còn nhỏ nhưng nó đã giải quyết công ăn việc làm cho hơn 20 người. Quan trọng hơn cả, nó đã giải quyết được khâu tiêu thụ sản phẩm cho hơn 155 hộ trồng chanh có ký liên kết trong địa phương với giá bình quân 15 ngàn/kg. Đối với các hộ không ký liên kết, HTX cũng sẵn sàng mua Chanh, theo giá thỏa thuận. Trao đổi nhanh với chúng tôi, một người dân mang Chanh đến bán cho biết “HTX sản xuất ra các sản phẩm từ chanh như bột chanh hòa tan, muối tiêu chanh, rượu, siro, dầu gội, dầu chanh, nước rửa bát … nên họ thu mua chanh không cần quả phải đẹp như bán cho cánh thương lái. Từ ngày có HTX này dân chúng tôi mừng lắm, không lo bị cánh lái buôn chê ỏng chê eo, ép bán với giá rẻ mát khi chanh xuống như ngày xưa nữa”.
Tiếp chúng tôi bên lề sự kiện ra mắt HTX, anh Đặng Văn Hóa, người chủ trẻ tuổi dám nghĩ, dám làm giàu bằng sản vật quê hương tâm sự “cả cuộc đời mình gắn bó với cây chanh, chính nó đã nuôi sống gia đình và bao gia đình khác trên mảnh đất này. Ngay như bản thân em, từ lúc bé đến lúc đi học trong TP Hồ Chí Minh cũng bằng đồng tiền bán chanh của gia đình. Tuy nhiên trong thời gian gần đây, khi giá chanh xuống quá thấp, dẫn tới người dân bỏ bê vườn chanh dẫn tới thoái hóa làm mình rất tiếc. Rồi trong thời gian đi làm bên dầu khí, thấy các lãnh đạo được tặng các sản phẩm làm từ quả chanh khi đó trong đầu mình nung nấu một ý tưởng về quê vực lại vườn chanh, làm các sản phẩm từ chanh với suy nghĩ họ làm được thì người Việt mình cũng sẽ làm được, thậm chí còn làm tốt hơn. Bởi Nam Kim có một vùng nguyên liệu với giống chanh tuyệt vời vỏ mỏng và lượng tinh dầu lớn, đó là một tiền năng rất lớn cần được khai phá. Từ những năm 2014 đã bắt đầu tiếp xúc và tìm hiểu, đến năm 2016 khi chuyển công tác về Bắc có điều kiện về nhà thường xuyên hơn, đến năm 2018 mình nghỉ hẳn các công việc khác để tập trung nghiên cứu, tìm tòi, học học về các sản phẩm được sản xuất từ cây Chanh, đến tháng 7/ 2020 HTX chính thức ra đời”
Được biết HTX đã nghiên cứu ra 30 sản phẩm được làm từ quả Chanh, với các dòng từ bình dân tới cao cấp được sản xuất 100% từ nguyên liệu thiên nhiên. Hiện tại đã sản xuất được 7 sản phẩm như nước rửa bát, tinh dầu, dầu gội, muối tiêu chanh, bột chanh... Các mặt hàng này tuy mới được sản xuất nhưng đã được đón nhận hiệu ứng tích cực từ người tiêu dùng, lượng hàng bán ra khá lớn luôn ở trong tình trạng ten nhãn về không kịp để sản xuất và chất lượng sản phẩm đã được các cơ quan chức năng chứng nhận. Trong đó về máy móc thì HTX ký độc quyền với một đối tác Nhật Bản, với công nghệ cấp đông mềm có thể bảo quản quả Chanh được trên 4 tháng mà vẫn đảm bảo chất lượng. Còn công nghệ sản xuất thì sử dụng của Đài Loan để cho ra các sản phẩm như nước rửa bát, dầu gội đầu…
Nói thêm về HTX này dì Tằm mẹ của anh Hóa cho hay “Tui nói với con là theo nghề nghiệp được học cho nhàn tân thân, nhưng nó cứ đòi về quê lập nghiệp bằng nghề nông. Hiện HTX đã thành lập và đi vào hoạt đồng, làm người mẹ tui cũng vui lắm. Vui nhất là hắn mua chanh cho bà con, dù quả có nhỏ, không được đẹp vỏ hắn cũng mua. Hắn mần ri, bà con trồng chanh đỡ khổ vì không chịu cảnh thương lái ép mua, ép bán nữa, coi như có đóng góp cho làng cho xóm”
Hành trình mang sản phẩm từ chanh theo dấu chân Người
Chúng tôi trò chuyện với anh Hóa về mục tiêu cốt lõi khi thành lập HTX này là gì. Câu trả lời thực sự làm chúng tôi ngỡ ngàng vì sự táo bạo và vĩ đại. Đó là mang những sản phẩm tỏa đi khắp năm châu, theo dấu chân của Bác trên con đường tìm đường cứu nước. Ngoài nước Nhật Bản với sản phẩm nước cốt chanh, bột canh thì vào thị trường Mỹ và Nga, sirùn chanh thơm vào nước Pháp một cường quốc của hương liệu. Thái Lan thì dòng hóa mỹ phẩm làm từ chanh, trước mắt HTX đã có ký hợp tác với chuỗi cửa hàng người Việt bên Thái ngoài ra còn thâm nhập vào Trung Quốc. Và để thực hiện được định hướng xuyên suốt và lâu dài cũng là kim chỉ nam hoạt động của HTX nêu trên.
Trước mắt HTX tiếp tục nhập về các loại máy móc như máy gọt vỏ và máy ép tách hạt. Để xây dựng một dây chuyền sản xuất khép kín, tận dụng tối đa tất cả sản phẩm từ quả Chanh. Trong năm 2020 hoàn thiện bổ sản phẩm với 15 chủng loại và tung ra và chiến lĩnh thị trường với kỳ vọng hai năm tới HTX sẽ được định giá tầm 30 tỷ. Đến năm 2022 sẽ đầu tư xây dựng thêm một nhà máy với tổng mức đầu tư trên 20 tỷ, trên cơ sở hợp tác đầu tư với công ty cổ phần Sao Thái Dương một công ty của Nhật
Đồng thời thành lập thêm một HTX dược liệu, và tạo mối liên kết với các HTX khác trên địa bàn cùng sản xuất các mặt hàng dược liệu. Từ đó tạo sự chủ động về nguồn nguyên liệu đầu vào cho cơ sở và cũng tạo ra sản phẩm đủ mạnh để chiếm lĩnh thị trường. Ngoài ra ký các hợp đồng bao tiêu sản phân với bà con trồng Chanh trên địa bàn trong xã và các xã lân cận với những ưu đãi lớn để người dân yên tâm sản xuất để ổn định đầu vào.
Khi được hỏi về chặng đường từ đầu để đến thành công bước đầu là thành lập ra HTX. Anh Hóa cho biết “Vì đam mê, vì muốn cống hiến cho quê hương, tuy nhiên nhiều lúc đã muốn bỏ cuộc. Đặc biệt là năm 2018, thời điểm đó áp lực từ gia đình, người thân, áp lực từ chính túi tiền đã cạn, tôi đã muốn bỏ cuộc. Rất may thời điểm đó, bác Nguyễn Xuân Cường, Bộ trưởng Bộ NN và PTNT về Nam Kim, Nam Đàn. Khi bác về thăm và có nói Chanh ở đây rất thơm và ngon sẽ là cây phát triển chủ lực của Nam Kim, Nam Đàn nếu cháu làm bác sẽ đề nghị các cấp chính quyền xem xét hỗ trợ cháu. Từ đó tôi có thêm động lực để làm tiếp, thiết nghĩ nếu không có sự hỗ trợ của chính quyền các cấp và nỗ lực bản thân đã không có thành công bước đầu như bây giờ. Tương lai với sự định hướng phát triển HTX như trên còn rất cần những hỗ trợ từ chính quyền”.
Khởi nghiệp sẽ luôn luôn khó khăn, đặc biệt với những ai sinh ra mới chỉ ở vạch xuất phát như anh Hóa. Những thành công cũng sẽ đến với họ, nếu bạn có đủ niềm đam mê, dám nghĩ, dám làm, dám dấn thân. Với HTX chanh Nam Đàn, Chanh Thiên Nhẫn cùng với định hướng phát triển đó. Tin chắc một điều trong tương lai gần chúng ta sẽ có một thương hiệu mạnh về những sản phẩm từ Chanh trên thị trường quốc tế. Một sản phẩm mang thương hiệu Chanh Nam Đàn, Chanh Thiên Nhẫn.
Ngọc Giáp/Doanh nghiệp và Thương hiệu
http://doanhnghiepthuonghieu.vn/chang-trai-8x-voi-qua-chanh-que-nha-va-hanh-trinh-theo-dau-chan-nguoi.html